Porozumienie bez Przemocy posiada narzędzia, dzięki którym nasze działa mogą być nawigowane przez przekonania, które otwierają, poszerzają horyzonty i dają siłę. Przez przekonania, które będą wspierające zarówno dla spojrzenia na relacje z drugim człowiekiem, ze światem jak i na relacje z samym sobą. Założenia Porozumienia bez Przemocy mogą pełnić funkcję kompasu, o ile będziemy się im dostatecznie często przyglądać i kierować tam światło naszej uwagi. Mogą one w znaczącym stopniu wpłynąć na naszą optykę, pozwalając spojrzeć z empatią na wszystko co dzieje się wokoło nas.

Poniżej analizuję podstawowe założenia Porozumienia bez Przemocy a podaję je za Fundacja Miejsce Ludzi:

1. “Wszyscy ludzie mają te same potrzeby” – potrzeby są jak trzon, uniwersalny element łączący wszyskich ludzi. Potrzeby nas łączą i pokazują elementy styczne, na tym poziomie nie ma konfliktów, tutaj możliwe jest porozumienie.
2. “Wszelkie działania są próbami zaspokojenia potrzeb” – motorem napędowym działań człowieka są potrzeby, ludzie nie są ani dobrzy, ani źli, wybierają że coś robią, lub wybierają, że czegoś nie robią, aby uspokoić swoje potrzeby. Człowiek wybiera z dostępnych środków, którymi dysponuje – najlepiej i najpiękniej jak potrafi na moment, w którym podejmuje działanie.
3. “Uczucia pokazują, czy potrzeby są zaspokojone, czy nie” – uczucia człowieka są jak papierek lakmusowy, uruchamiają się w zależności od tego, czy dana potrzeba jest zaspokojona, czy też nie. Jeżeli czujemy radość, euforię, spokój, lekkość to znaczy, że zaspokoiliśmy nasza potrzebę, jeżeli odczuwamy irytację, frustrację, czy złość oznacza to, że potrzeba nie została zaspokojona. Patrząc na emocje z takiej perspektywy, momentalnie znika polaryzacja – złe, dobre. Emocje po prostu są i dostrzeżone są jak drogowskaz.
4. “Najbardziej bezpośrednią drogą do osiągnięcia spokoju jest kontakt z samym sobą” – to założenie pokazuje, iż faktyczny i realny wpływ mamy tylko na siebie i swoje reakcje. Jeżeli jesteśmy w kontakcie ze sobą i z tym, co dzieje się w nas – widzimy swoje emocje, jesteśmy uważni na sygnały płynące z naszego ciała, dostrzegamy zmiany i potrafimy zatrzymać wyzwalacze, czyli tak zwane “triggery”, wówczas łatwiej jesteśmy w stanie osiągnąć spokój, a co za tym idzie podjąć działanie będąc w wyborze, a nie w reakcji.
5. “Wybór jest aktem wewnętrznym” – wybór jest działaniem, które wychodzi bezpośrednio z nas, jeżeli patrzymy na siebie z uważnością, to wybieramy jak realizujemy określone potrzeby. Ucząc się i rozwijając spojrzenie na swoje wnętrze, mamy do dyspozycji coraz więcej narzędzi – strategii, których użycie może dać nam to do czego dążymy, czyli realizację potrzeb.
6. “Wszyscy ludzie są zdolni do współczucia” – empatia, zgodnie z najnowszymi zdobyczami neurodydaktyki, kształtuje się do 2 roku życia, jednocześnie mózg jest neuropatyczny, co oznacza, iż możliwe jest wprowadzenie zmian, które będą trwałe. Współczucie, jest w zasięgu ręki każdego człowieka, zmiana perspektywy na tę widzianą oczyma kogoś innego, spojrzenie na zrealizowane i niezrealizowane potrzeby, empatia i szukanie w sobie doświadczeń, które zestroją nas z drugim człowiekiem stanowią fundament człowieczeństwa – rozumiany jako element łączący nas wszystkich.
7. “Ludzie lubią dzielić się z innymi” – “dzielenie się” czyli włączanie drugiego człowieka do naszego świata, mówienie o tym co jest aktualnie w nas żywe, co nas porusza i dlaczego. Owo dzielenie się stanowi łącznik – potrzebujemy być częścią zarówno wtedy kiedy jesteśmy szczęśliwi, jak i wtedy kiedy zanurzamy się w rozpaczy. Łagodność dla siebie daje podstawy aby sądzić, iż właśnie przeżywając coś, co interpretujemy jako trudne, najbardziej pozawala doświadczyć więzi – o ile wybierzemy aby się tym podzielić.
8. “Ludzie zaspokajają potrzeby poprzez współzależne relacje” – istnieje cała grupa potrzeb, których realizacja jest zależna od bycia w relacji z drugim człowiekiem, czy z grupą ludzi. Dodatkowo, pod kątem biologicznym, mózg ludzki jest przystosowany do bycia, funkcjonowania i przetrwania dzięki byciu częścią większej społeczności (150 osobowe grona plemienne).
9. “Nasz świat oferuje obfite zasoby do zaspokojenia potrzeb” – to założenie pokazuje, iż do zaspokojenia potrzeb człowiek może wykorzystywać wiele zasobów, które oferuje mu świat. Potrzeby są stałe i niezmienne, ale ich realizacja jest ograniczona tylko poprzez wyobraźnię. Inaczej mówiąc, ucząc się nowych sposobów zaspokajania potrzeb, zmierzamy w stronę szczęścia rozumianego jako realizacja tychże.
10. “Ludzie się zmieniają” – korzystając ze zdobyczy filozofii antycznej, idąc w Hereklita i jego “Panta rei” wszystko płynie, nadajemy nowe znaczenie całemu życiu ludzkiemu. Nie tylko zmianom ulega to co nas otacza, to w czym funkcjonujemy . Nasze wewnętrzne systemy – czyli my sami, również nieustannie się zmieniamy. Każda, nawet najmniejsza zmiana, wpływa na zmianę całego systemu. Początkowo jest to coś w rodzaju “błędu”, nasz mózg analizuje, nie zna i włącza systemy alarmowe, później jednak w miarę poznawania, doświadczania i tworzenia się nowych, trwałych połączeń nerwowych zmiana staje się częścią systemu i zmienia go na zawsze.